VELAYET DAVALARI

VELAYET DAVALARI HAKKINDA SIKÇA SORULAN SORULAR 

Boşanmada velayet konusunun kanuni düzenlemesi nasıldır?

Boşanmada velayet Türk Medeni Kanunu 182 maddesi 1. fıkrası ile hüküm altına alınmıştır. Buna göre:"Mahkeme boşanma veya ayrılığa karar verirken, olanak bulundukça ana ve babayı dinledikten ve çocuk vesayet altında ise vasinin ve vesayet makamının düşüncesini aldıktan sonra, ana ve babanın haklarını ve çocuk ile olan kişisel ilişkilerini düzenler." Ayrıca Türk Medeni Kanunu Altıncı Ayırımında "Velayet" kapsamlı olarak düzenlenmiştir.

Çocukların velayeti kime aittir?

Reşit olmayan çocuklar ana ve babanın ortak velayeti altındadır. Eşlerden birinin ölümü halinde velayet sağ kalana ve boşanma halinde çocukların verildiği tarafa ait olur.

Anneyim çocuğum 2 yaşında velayetini alabilir miyim?

Alabilirsizin.Mahkemelerimizde genel olarak uygulama çocuğun cinsiyetine ve yaşına bakılmaksızın velayetinin anneye verilmesidir. Bunun nedeni, çocuğun annenin bakımına, anne şefkatine daha fazla ihtiyaç duymasıdır. Özelikle küçük çocuklarda hele ki 0-3 yaş çocuklarda velayetin anneye verilmesi ana kuraldır.Ancak bu uygulama kesin değildir istisnaları vardır ve babaya da verilebilir.

Babayım çocuğumuz 3 yaşında velayetini alabilir miyim?

Bu mümkündür.Ancak bunun için özellikle annenin çocuğun gelişimini etkileyecek derecede kötü bir hayat sürmesi, düzelmeyecek bir hastalığının olması,çocuğa kötü davranması,yaşam şartlarının çocuğun gelişimi açısından sakıncalı olması durumlarında velayet babaya da verilebilir.

Boşanma davasında velayete karar verirken hakim nelere dikkat eder?Çocuğumun velayetin almak için ne yapmalıyım?

Velayetin düzenlenmesinde göz önünde tutulması gereken en önemli husus "çocuğun üstün yararı ve güvenliği"dir. Boşanma ve ayrılık durumunda hakim, velayetin kullanılmasına ve ana baba ile çocuklar arasındaki şahsi ilişkilerin düzenlenmesine dair gereken tedbirleri almak zorundadır.

Çocuğun velayeti konusunda hakime geniş bir takdir yetkisi verilmiştir. Önemli olan çocuğun menfaatleridir.Örneğin çocuk, babasının yanında daha bir eğitim olanağına sahipse veya daha iyi şartlarda yaşayacak,kişisel ve fiziksel gelişimi daha iyi olacaksa velayet babaya verilir.Annenin veya babanın çocuğuna çok düşkün olması,annelik ve babalık duygularını tatmin etmek istemeleri önemli değildir.

Burada diğer bir önemli nokta da çocuğun alıştığı çevresinden,doğduğundan beri yaşadığı ortamdan ayrılmamasıdır.Bu tür durumlar çocuğun ruh sağlığını etkiyelebilir.O yüzden hakim karar verirken bu hususları da yani uzun süredir kimin yanında yaşadığı hususunu da göz önüne almalıdır.Yine önemli bir husus da kardeşlerin birbirinden ayrılmamasıdır.Tüm müşterek çocukların anne veya babadan birine verilmesi kardeşlerin ayrılmaması birbirlerine olan destek ve ruh sağlıklarının gelişimi yönünden önemlidir.

Velayette kişisel ilişkinin kanuni düzenlemesi nasıldır?

Bu durum Türk Medeni Kanunu 323. maddesi ile hüküm altına alınmıştır. Buna göre:"Ana ve babadan her biri, velayeti altında bulunmayan veya kendisine bırakılmayan çocuk ile uygun kişisel ilişki kurulmasını isteme hakkına sahiptir." Kanun koyucunun belirttiği bu hakkın kullanımı Türk Medeni Kanunu 182. maddesi ile düzenlenmiştir. Buna göre: "Mahkeme boşanma veya ayrılığa karar verirken, olanak bulundukça ana ve babayı dinledikten ve çocuk vesayet altında ise vasinin ve vesayet makamının düşüncesini aldıktan sonra, ana ve babanın haklarını ve çocuk ile olan kişisel ilişkilerini düzenler.

Boşanma davasında çocuğumuzun velayeti eşime verildi.Çocuğumu görebilir miyim?

Elbette görebilirsiniz.Çünkü,velayet hakkı kendisine verilmeyen tarafa kanun, çocukla kişisel ilişki kurma hakkı tanımıştır. Çocukla ilişki kurmak velayet hakkından değil kanbağından doğan doğal bir hak'tır.

Çocuğumun velayeti eşime verildi.Çocuğumu ne zaman ve ne kadar süre görebilirim?Yanımda kalabilir mi?

Velayet hakkı kendisine verilmeyen tarafla çocuk arasındaki kişisel ilişkiyi hakim düzenler.Hakim kişisel ilişkiyi düzenlerken, görüşmenin süresini, yerini ve zamanını hiç bir kuşkuya yer bırakmayacak şekilde açık seçik düzenler. Kişisel ilişki kurulan çocuğun yaşı dikkate alınır.Anne sütüne muhtaç olan çocuğunun geceyi babasının anında geçirmesi bir yana emzirme saatlerinin bile geçirilmemesi gerekir. O halde hakim özellikle halen anne sütü alan çocukların tam gün babasının yanında kalmayacak şekilde bir kişisel ilişki düzenlemesi yapar.

Velayet verilmeyen taraf ile verilen tarafın oturdukları yerlerin birbirine uzaklığı veya aynı şehirde olmaları dikkate alınır. Kişisel ilişki süresi yeterli olmalıdır. Özellikle ayrı şehirlerde oturan ana ya da babanın geldiğinde çocuğu diğer taraftan alıp onunla belirli bir süre vakit geçirmesine,oynamasına,dinlenmesine ve tekrar çocuğu diğer tarafa teslim etmesine yetecek kadar gerekli olan süre verilir. Kardeşlerin birbirlerini görmeleri de kesinlikle engellenmemelidir.

Eşim çocuğumu görmeme engel oluyor.Ne yapmalıyım?

Çocukla kişisel ilişki kurması gereken tarafa, velayeti elinde bulunduran tarafın engel olmaması gerekir.Böyle bir durumun hasıl olması halinde kişisel ilişki kurma isteyen taraf icra dairesine başvururak kişisel ilişki talebinde bulunabilir. Boşanma kararı veya kişisel ilişkiyi düzenleyen mahkeme ara kararı icra dairesine götürülerek, velayeti elinde bulunduran tarafa bir icra emri çıkartılır. Çocuğu göstermesi gereken günler ve saatler belli edilerek, bu icra emri gönderildikten sonra, velayeti elinde tutan taraf halen diğer tarafın çocukla kişisel ilişki kurmasına engel oluyorsa, devlet eliyle, cebri icra yoluyla kişisel bağ kurulması sağlanabilir. İcra dairesinin çocuğu almaya giderken mutlaka yanına bir sosyal hizmet uzmanı almadır.Yine karşılaşılabilecek zorluklara ve engellemelere karşı önlem almak amacıyla kolluk kuvvetlerinin yardımından da faydalanılır.Ancak bu şekilde kişisel ilişkiyi engelleyen tarafa aynı zamanda velayetin değiştirilmesi için dava açılabilir.

Boşanma davasında çocuğumuzun velayeti eşime verildi.Sonradan dava açıp velayeti alabilir miyim?

Velayet hakkı kendisine verilen taraftan velayet hakkının alınabilmesi için mutlaka geçerli sebeplerin olması gerekmektedir. Geçerli sebeplerin neler olduğu kanunda sayılmamıştır.Ancak burada da önemli olan çocuğun güvenliği ve üstün yararıdır.Velayet hakkı kendisinde olan taraf kendisine düşen görevleri gerektiği gibi yerine getiremezse veya velayet hakkını kullanmasına engel durumlar çıkarsa diğer taraf mahkemeye başvurarak velayetin değiştirilmesini talep edebilir. Velayetin değiştirilmesi tarafların kendi arasında anlaşmasıyla olmaz.Mutlak mahkeme kararına ihtiyaç vardır.