+90 507 259 96 54
İŞ DAVALARI
İş davaları içerisinde en çok görülen iş akdinin feshinden kaynaklanan alacak ve tazminat davalarıdır. Bu tür davalarda,ücret alacağı,fazla mesai ücreti alacağı, yıllık ücretli izin alacağı,hafta tatili ve genel tatil ücreti alacağı ile ihbar ve kıdem tazminatı talep edilir. Bir diğer dava hizmet akdinin tespiti davalarıdır.Ülkemizde maalesef halen sosyal güvencesi olmadan çalışan çok sayıda işçi vardır.Bu işçiler sigortasız çalıştırıldıkları günlerin tespiti için dava açabilirler.
Bir diğer dava işe iade davaları da son zamanlarda iş mahkemelerinde çok açılan davalar arasındadır.Ancak işe iade davası açılabilmesi için bir takım özel şartlara ihtiyaç vardır.Bu şartlar ayrıntılı olarak yazımızda belirtilecektir.
İş davalarının takibi için de bu konularda uzman ve tercübeli avukatlarla vekalet verilmesi hem davanın süresini oldukça kısaltacak hem de alınacak tazminat miktarlarını artıracağı gibi davayı kaybetme olasılığını da en aza indirecektir.Çünkü iş davaları da bir çok teknik ayrıntıyı içerisinde barındıran davalardır.Gaziantep ilinde halen 4 tane iş mahkemesi görev yapmaktadır.
İŞ DAVALARI HAKKINDA SIKÇA SORULAN SORULAR
Kıdem tazminatına hangi durumlarda hak kazanabilirim?
1-4857 sayılı Kanun'un 24'üncü maddesinde yazılı olan hallerde işçi derhal işi bırakıp kıdem tazminatını talep edebilir
2-4857 sayılı İş Kanunu, 854 sayılı Deniz-İş Kanunu veya 5953 sayılı Basın-İş Kanunu çalışanı olup da işverence işten çıkarılmış olanlara da kıdem tazminatı verilir.
3-Kadın veya erkek işçiler 15 yıldan beri sigortalı olmaları ve en az 3600 gün sayısını tamamlamaları halinde , diledikleri zaman SSK'ya başvurup kıdem tazminatı yazısı isteyebilir ve alacakları yazı ile işyerlerinden kıdem alarak ayrılabilirler. Bu sürenin tamamının tek bir işyerinde geçirilmesi şart değil. Farklı işyerlerinde geçirilen süreler toplamının 15 yıl olması gerekiyor. Ancak kıdem tazminatı talep edilirken son işyerinde geçirilen süreye dayalı olarak kıdem tazminatı alınabilir. Örnek olarak 15 yıl sigortalılık süresini tamamlayan bir çalışan son girdiği işyerinde 3 yıldır çalışıyorsa kıdem tazminatı miktarı bu üç yıllık sürenin karşılığı olacaktır.
4-Evlenen bayanlar, evlilik tarihinden itibaren bir yıl içinde aile birliğinin devamı adına çalışmazlarsa, işyerinde de bir yıldan fazla süredir çalışıyor olmak şartıyla kıdem tazminatlarını alabilirler.(1475 sayılı İş Kanunu'nun yürürlükte kalan tek maddesi olan 14'üncü maddeye göre)
5-Askere giden işçiye işyerinden ayrılış tarihine göre en az bir yıllık çalışması olması kaydıyla kıdem tazminatı işverence ödenmek zorundadır. (1475 sayılı İş Kanunu'nun yürürlükte kalan tek maddesi olan 14'üncü maddeye göre)
6-SSK'lı çalışırken SGK'ya emekli olmak için dilekçe veren işçi de son işyerinde çalıştığı her yıl için bir brüt ücret tutarında kıdem tazminatı alabilir.
7-Vefat eden işçilerde geride kalan mirasçılarına kıdem tazminatı ödenir.
İhbar tazminatı nedir? Ne kadar ihbar tazminatı alırım?
İhbar öneli verilmeden iş aktine son verilen işçilere kıdemlerine göre ödenen tazminattır.
İş kanuna göre ihbar önelleri;
1- İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra,
2-İşi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra,
3- İşi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra,
4- İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirim yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra feshedilmiş sayılır.
İş sözleşmesini belirlenen bildirim sürelerine uymaksızın fesih eden taraf, söz konusu sürenin ücretini ihbar tazminatı olarak diğer tarafa ödemek durumundadır.Bildirim süreleri bölünemez, kısmen uygulanamaz.
Fazla Mesai Nedir?Hangi durumlarda fazla mesai ücretine hak kazanırım?
Halen yürürlükte olan İş Kanunumuza göre haftalık çalışma süresi en çok 45 saattir. Bu süre haftada altı işgünü çalışan işlerde 7,5 saati geçmemek üzere ve cumartesi günleri kısmen veya tamamen tatil eden işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. Fazla mesaideki işçilerin günlük 7,5 saatlik çalışmalarından ayrı olarak yaptıkları mesai saatinin toplamı bir yılda en fazla 270 saat olmalıdır.Ancak bir günlük çalışma süresi 11 saati aşmamalıdır.Çay-kahve veya yemek için genelde öğlen saatlerinde verilen ara dinlenmesi bu sürelerden sayılmaz ve ücretlendirilmez. Fakat bu sürede de çalıştırılmışsanız ücretlendirilmesi gerekir.
İş Yasası'nda belirtilen haftalık 45 saatlik veya günlük 11 saatlik çalışma süresini aşan çalışmalara "fazla çalışma" denir.Fazla mesai yapılan her saat için normal saat ücretinin ½ fazlası ödenir. Örneğin normal 1 saatlik ücretiniz 20 TL ise fazla çalıştığınız her saat için ücretiniz 30 TL olarak hesaplanacaktır. Taraflar kendi aralarında yapacakları sözleşme ile daha yüksek oranlarda fazla çalışma ücreti kararlaştırabilirler fakat daha azı kararlaştırılamaz.
Bir işyerinde işçi olarak çalışıyorum. Yıllık ücretli iznim ne kadar?
İş kanunu kapsamına giren işyerlerinde çalışılan işçilerden işyerine girdiği tarihten itibaren deneme süresinde ( ilk bir ay) içinde olmak üzere en az bir yıl çalışmış olanlara aşağıdaki süreler kadar yıllık ücretli izin verilir.
a.Hizmet süresi 1 yıldan beş yıla kadar olanlara 12 işgünü,
b.Hizmet süresi beş yıldan onbeş yıla kadar olanlara yılda 18 işgünü,
c.Hizmet süresi onbeş yıldan fazla olanlara yılda 24 işgünü, ücretli izin verilir.
Ancak 18 ve daha küçük yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin 18 işgününden az olamaz.
Bu süreler toplu iş sözleşmeleri ve hizmet akitleri ile arttırılabilir.
Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez.
Yıllık ücretli izin hakkının doğması için gerekli sürenin hesabında işçilerin aynı işverenin bir veya çeşitli işyerlerinde çalıştıkları süre birleştirilerek göz önüne alınır. Şu kadarki bir işverenin iş kanunu kapsamına giren iş yerinde çalışmakta olan işçilerin aynı işverenin işyerlerinde iş kanunu kapsamına girmeksizin geçirdiği süreler de hesaba katılır.
Hafta tatili çalışma ücreti nedir?
İş Kanunu'nun 46 ncı maddesinde, iş Kanunu kapsamına giren işyerlerinde genel olarak haftada 45 saat çalışmış olmak koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz olarak en az yirmi dört saat dinleme verileceği hükme bağlandıktan sonra "çalışılmayan hafta tatili günü için, işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın, o günün ücreti tam olarak ödenir" denilmektedir.
4857 sayılı iş Kanunu ile esnek çalışma anlayışı benimsendiği için, haftalık 45 saat çalışma süresi haftanın günlerine eşit olarak bölünmeden de tamamlanmak şartıyla, haftada bir gün dinlenme imkanı tanınmıştır. Başka bir anlatımla, haftalık 45 saatlik çalışma süresinin haftanın günlerine eşit olarak bölmek yerine, 4857 sayılı Kanunun 63'üncü maddesinde belirtilen iş günlerinde çalışmış olmak ölçütü getirilmiştir. iş Kanunun 63'üncü maddesinde çalışma süresi genel bakımdan 45 saat olarak belirlenmiştir. Eğer iş sözleşmesinde aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır.
Ulusal bayram ve genel tatil ücreti ne demektir?
4857 sayılı İş Yasası'nın 44. maddesi genel tatil günlerinde ve ulusal bayramda çalışmayı, 47. maddesi ise, genel tatil ücretini düzenlemiş bulunmaktadır.
İş kanunu anlamında ulusal bayram ve genel tatil günleri hangileridir?
Ulusal bayram ve genel tatil günleri ise;Yılbaşı günü, her yılın 1 Ocak günüdür. Resmi Bayram günleri, 23 Nisan günü Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı; 19 Mayıs günü Atatürk'ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı ve 30 Ağustos günü kutlanan Zafer Bayramı,28 Ekim günü saat.13.00 den başlayıp 29 Ekim günü tüm gün devam eden Cumhuriyet Bayramı dır. Dini Bayram günleri ise, her yıl arefe günü saat 13:00'ten başlayacak şekilde 3,5 gün Ramazan Bayramı ve 4,5 gün Kurban Bayramı'dır. Emek ve Dayanışma günü olarak ilan edilen 1 Mayıs'ın da genel tatil günü olarak kabul edilmiştir.
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışırsam ne kadar ücret alırım?
Genel tatil ücreti ise İş Kanunu'nun "Genel Tatil Ücreti" başlıklı 47. Maddesinde düzenlenmiştir.Buna göre; "Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir." Görüldüğü gibi, işçi tatil gününde çalışırsa, bir iş karşılığı olmaksızın yasa gereği kazandığı bir günlük ücretine ek olarak o güne ait çalışmasının karşılığı olan ücrete yani toplam olarak iki günlük ücrete hak kazanacaktır.
